რა არის კანის ნევუსი?
ნევუსი არის კეთილთვისებიანი წარმონაქმნი, რომელიც ვითარდება კანის ან ლორწოვანი გარსის პიგმენტური უჯრედებისგან, რომელსაც ეწოდება დაბადების ნიშანი ან ხალი. როგორც წესი, მას არ მოაქვს ფიზიკური დისკომფორტი, რჩება უხილავი ტანსაცმლის ქვეშ. ბევრი ნიშანი ასოცირდება სხეულის ამა თუ იმ ნაწილზე ხალების გაჩენასთან: ზოგი ცხოვრებაში ბედნიერებას გვპირდება, ზოგი კი ჯანმრთელობას და დღეგრძელობას. მართლა ასეა?
პიგმენტური ან ნევუსის უჯრედები იდება განვითარების პრენატალურ პერიოდში. ისინი ნორმალური მელანოციტების წინამორბედები არიან, მაგრამ რჩებიან დერმის ღრმა ფენებში და ქმნიან სპეციალურ მტევანებს. რიგი ფაქტორების გავლენის ქვეშ ნევუსის უჯრედები აქტიურად გამოიმუშავებენ პიგმენტებს, რომლებიც კანზე ჩანს ხალების სახით.
თანამედროვე მედიცინა ამტკიცებს, რომ ულტრაიისფერი სხივები, რომლებიც ეცემა კანზე ადამიანის სიცოცხლის განმავლობაში, დიდი მნიშვნელობა აქვს დაბადების ნიშნების გაჩენას.ისინი წარმოადგენენ დერმის მოდიფიცირებული მელანოციტების სტიმულატორებს, რომელთა დაგროვება მის სხვადასხვა ფენებში მიძინებულია. ულტრაიისფერი სხივების საჭირო დოზის მიღების შემდეგ, ეს პიგმენტური უჯრედები ინტენსიურად იწყებენ მელანინის გამომუშავებას, რომელიც ვლინდება სხვადასხვა კაშკაშა ფერის ლაქების სახით..
გარდა ამისა, უნდა აღინიშნოს ჰორმონალური ფონის გავლენა ნევუსების განვითარებაზე. ასე რომ, ორსულობის დროს, მოზარდობის პერიოდში და ჰორმონოთერაპიის დროს, ხალების რაოდენობა იზრდება. გარდა ამისა, არსებული ხალები შეიძლება ოდნავ გაიზარდოს ზომაში და შეიცვალოს ფორმა ამ პირობებში.
პატარა ბავშვებში დაბადების ნიშნები თითქმის არ გვხვდება სხეულზე, მაგრამ დერმისში მათ უკვე აქვთ შეცვლილი მელანოციტების დაგროვება, რომლებიც ელოდება სტიმულაციას. რაც უფრო ასაკოვანია ადამიანი და რაც უფრო მეტ დროს ატარებს მზეზე, მით მეტი ხალი აღმოაჩენს მის სხეულზე. საშუალო ადამიანში შეგიძლიათ იპოვოთ დაახლოებით 20 სხვადასხვა ტიპის ნევუსი, ხდება ისე, რომ მათი რიცხვი ასს აჭარბებს, ან ხალები ერთ უზარმაზარ ადგილზე ერწყმის.საინტერესოა, რომ ხალები ბევრად უფრო ხშირია კავკასიური რასის წარმომადგენლებში, მუქი კანის მქონე ადამიანში ნევუსების რაოდენობა ბევრჯერ ნაკლებია.
ნევის ტიპები და ტიპები
არსებობს 3 სახის ხალი:
- ინტრაეპიდერმული ნევუსი ყველაზე გავრცელებულია. ეს არის მომრგვალებული ფორმის ბრტყელი ფორმირება მკაფიო საზღვრებით, რომელსაც აქვს ერთიანი ფერი ღიადან მუქ ყავისფერამდე. როგორც წესი, ასეთი ნევუსი ჩნდება პირველ ორ ათწლეულში, ხოლო ზრდასრულ ასაკში თანდათან დეპიგმენტდება. ინტრაეპიდერმული ხლის ზომა სიცოცხლის განმავლობაში პირდაპირპროპორციულია სიმაღლისა და სხეულის წონის მატებასთან, შეიძლება შეიცვალოს მისი ზედაპირის ფერი.
- ინტრადერმალური ნევუსი გამოირჩევა გუმბათისებური ფორმით, ეს არის სხვადასხვა ფერის, ერთგვაროვანი ფერის წარმონაქმნი, რომელიც ამოდის კანის ზედაპირზე.ამ ტიპის ხალიჩების გამოჩენა ტიპიურია 30 წლის შემდეგ, მათი ზომა შეიძლება განსხვავდებოდეს რამდენიმე მმ-დან 5-10 სმ-მდე.
- კომპლექსური (შერეული) ნევუსი არის ინტრადერმული და ინტრაეპიდერმული წარმონაქმნების გარდამავალი ფორმა. მას თითქმის ყოველთვის აქვს მომრგვალო, სფერული ფორმა, მკვრივი ტექსტურა, მკაფიო საზღვრები.
უნდა განვასხვავოთ ნევუსების რამდენიმე ტიპი, ყველა მათგანი გაერთიანებულია კეთილთვისებიანი კურსით:
- სისხლძარღვოვანი (მარწყვი, მარწყვი),
- დისპლასტიკური,
- პაპილომატოზური,
- ნევუს ბეკერი
- სეტონის ნევუსი
- ლურჯი.
სისხლძარღვთა ნევუსი ჩნდება სისხლძარღვების კედლების არასწორი ზრდის შედეგად. ამავდროულად, კანზე ჩნდება მოწითალო ლაქა, შეხებით მკვრივი, თმის ხაზის გარეშე. შეღებვის გამო ასეთ ხალს მარწყვი ერქვა.
დისპლასტიკური ნევუსი შეიძლება გამოჩნდეს კანზე მთელი ცხოვრების განმავლობაში. ეს არის ნევოციტების ქაოტური ცხოვრების შედეგი მასტიმულირებელი ფაქტორების გავლენის ქვეშ: ულტრაიისფერი სხივები, ჰორმონები, რადიაცია და ა.შ. ასეთი მოლი მცირე ზომისაა, როგორც წესი, მისი ფერი მერყეობს წითელიდან მუქ ყავისფერამდე. დამახასიათებელია მათი ჯგუფური განლაგება სხეულზე.
პაპილომატოზურ ნევუსს აქვს პაპულის სახე, არათანაბარი მოხაზულობით და უხეში ზედაპირით, მასზე ხშირად თმა იზრდება. ის ძირითადად კისერზე მდებარეობს.
ბეკერის ნევუსი ძირითადად ჩნდება ახალგაზრდებში პუბერტატულ პერიოდში მამრობითი სქესის ჰორმონების დიდი რაოდენობით ინტენსიური წარმოებისა და სისხლში შესვლის გამო. მის გაჩენას წინ უძღვის კანზე რამდენიმე ყავისფერი ლაქის წარმოქმნა, რომლებიც შემდეგ ერთდება. ამრიგად, ბეკერის ნევუსს აქვს არათანაბარი კონტურები და დიდი ზომა. დროთა განმავლობაში მისი ზედაპირი არათანაბარი ხდება, თმა ჩნდება.
სეტონის ნევუსი არის ყავისფერი კვანძი, დიამეტრის 10 მმ-მდე. მისი განმასხვავებელი თვისებაა დეპიგმენტაციის რგოლი (თეთრი წრე) პერიფერიის გასწვრივ და 2-3-ჯერ უფრო დიდი დიამეტრით.
ლურჯ ნევუსს ასე უწოდებენ მისი ფერის გამო. ეს არის პატარა კვანძი მკაფიო საზღვრებით, ყოველთვის გლუვი.
ასევე, ყველა ნევუსი უნდა დაიყოს ზომის მიხედვით:
- პატარა (5-15 მმ),
- საშუალო (10 სმ-მდე),
- დიდი (10-20 სმ),
- გიგანტი, რომელიც იკავებს მთელ ანატომიური რეგიონს.
ნევუსები ახალშობილებში
თანდაყოლილი ნევუსები, ფაქტობრივად, კეთილთვისებიანი სიმსივნეა. ისინი საკმაოდ იშვიათია: შემთხვევების მხოლოდ 1-5%-ში ახალშობილის ან ერთ წლამდე ბავშვის სხეულზე ნევუსი გვხვდება. დაბადებისას უკვე ჩნდება კანში შეცვლილი მელანოციტების დაგროვება, რომლებიც ელოდება რაიმე სახის სტიმულაციას მათი შემდგომი განვითარებისთვის. ყველაზე ხშირად ისინი ჩნდებიან ორგანიზმში ჰორმონალური ცვლილებების პერიოდში და ულტრაიისფერი სხივების გავლენის ქვეშ.
თანდაყოლილი ნევუსი, როგორც წესი, აქვს მომრგვალო ფორმა მკაფიო საზღვრებით. მისი ფერი ყოველთვის ერთგვაროვანია და შეიძლება იყოს როგორც ღია, ასევე მუქი ყავისფერი, შავი. ასეთი მოლის ზომა 5მმ-დან 2სმ-მდეა.ზედაპირი გლუვი ან ოდნავ მუწუკებია, ოდნავ თმის ღერით. ასევე, დაბადების ნიშანს შეუძლია მიაღწიოს გიგანტურ პროპორციებს, დაიკავოს სხეულის მთელი ანატომიური მხარე, ხოლო მისი ზედაპირი რბილი, ხავერდოვანი შეხებისას.
თუ ახალშობილს სხეულზე ბევრი ხალი აქვს, ან დაბადების კვალი უჭირავს სხეულის უმეტეს ნაწილს, ეს არის მიზეზი, რომ ყურადღებით დავაკვირდეთ მათ, რადგან არსებობს ავთვისებიანი სიმსივნე და გადაგვარების მაღალი რისკი მელანომად ან სხვა სიმსივნედ. გაიარეთ კონსულტაცია სპეციალისტთან.
ნევუსის ავთვისებიანი სიმსივნე შესაძლებელია რიგი გამაღიზიანებელი ფაქტორების მუდმივი გავლენით.
ისინი ყველაზე ხშირად:
- ხლის ქრონიკული ტრავმატიზაცია,
- ხშირი ზემოქმედება უხეში ქიმიკატებთან,
- ჰორმონალური დარღვევები, უფრო ხშირად სექსუალური,
- არასასურველი ფიზიკური ეფექტები, UV სხივები და ა.შ.
როდესაც ავთვისებიანი სიმსივნე (ავთვისებიანი სიმსივნეზე გადასვლა) ნევუსი იწვევს შეშფოთებას. ეს შეიძლება გამოწვეული იყოს წვის შეგრძნებით, ჩხვლეტით ან ქავილით ხლის მიდამოში, მისი მოცულობის სწრაფი ზრდით.
თუ ავთვისებიანობის პროცესი უკვე დაწყებულია, მაშინ ნევუსი იძენს დამახასიათებელ ნიშნებს:
- სისხლდენა და ზედაპირის დასველება,
- ზომის სწრაფი ზრდა,
- წყლულოვანი კონტურები, ბუნდოვანი საზღვრები,
- არათანაბარი პიგმენტური შეღებვა,
- მუწიანი ზედაპირი, გუმბათოვანი ზრდა.
თუ შემაშფოთებელი სიმპტომები გაქვთ, უნდა მიმართოთ სპეციალისტს. სამედიცინო გამოკვლევის დახმარებით ექიმს შეუძლია საიმედოდ განსაზღვროს დაბადების ნიშნის ბუნება და შეარჩიოს აუცილებელი მკურნალობა.
ნევუსის მოცილება
უნდა მოიხსნასხალები, რომლებიც იწვევს ყველა სახის დისკომფორტს. ხალებისგან თავის დაღწევის რამდენიმე მეთოდი არსებობს - ეს არის ტრადიციული მედიცინის რეცეპტები, კრიოდესტრუქცია და ამოკვეთა სკალპელით ან ლაზერით. ქირურგიულმა მოცილებამ და ლაზერულმა მეთოდმა ყველაზე მეტად დაამტკიცა თავი, რადგან ისინი თითქმის 100%-ით ათავისუფლებენ ნევუსებს. აუცილებლად უნდა მიმართოთ სპეციალისტს, სწორედ ექიმი შეძლებს თქვენთვის საუკეთესო მკურნალობის არჩევანს.
არის მთელი რიგი ჩვენებები, რომელთა არსებობის შემთხვევაში გამოცდილი დერმატოლოგი გირჩევთ ნევუსის მოშორებას. უპირველეს ყოვლისა, ეს გამოწვეულია კიბოს სიფრთხილით, რადგან ნევუსები საკმაოდ ხშირად ხდება ავთვისებიანი.
ხალების მოცილება რეკომენდებულია, როდესაც:
- მათი ხშირი ტრავმა, რომელიც დამახასიათებელია საზარდულისა და იღლიის მიდამოებში მდებარე ნევუსებისთვის, თავზე, ქამრების და ბიუსტჰალტერის ტარების ადგილებში.
- დაბადების ნიშნის ზომის, საზღვრების, ფერის მკვეთრი ზრდა.
- მზარდი დისკომფორტი, ქავილი, წვა, ჩხვლეტა, გაჟღენთვა, სისხლდენა.
- მაღალი ავთვისებიანი სიმსივნის რისკი, მაგალითად, თუ ეს არის გიგანტური თანდაყოლილი ნევუსი.
- პროფილაქტიკური მიზნით.
გარდა ამისა, ხლის ამოღება შესაძლებელია პაციენტის მოთხოვნით, რაც განსაკუთრებით ხშირია, როდესაც ნევუსი მდებარეობს სხეულის ღია ადგილზე ან როცა ის დიდია. მაშინ ამ წარმონაქმნისგან თავის დაღწევა იქნება ესთეტიკური დანიშნულების კოსმეტიკური ოპერაცია.
ნევუსის მოცილება ლაზერით
ხალების ლაზერული ამოკვეთა ახლა ძალიან გავრცელებულია. ეს საკმაოდ საიმედო, დადასტურებული მეთოდია. ლაზერის გამოყენება შესაძლებელია სხეულის ნებისმიერ ნაწილზე მდებარე პატარა ხალების მოსაშორებლად.
ტექნიკის არსი შემდეგია: ლაზერული გამოსხივება ზუსტად მოცემულ სიღრმემდე აღწევს სწორ ადგილას. პროცედურა უმტკივნეულოა და არ არის ისეთი ხშირი გართულებები, როგორიცაა ნაწიბურები, დამწვრობა და ნაწიბურები.
მაგრამ ამ ტექნიკის მნიშვნელოვანი ნაკლიც არის - ნევუსის დიდი რაოდენობით მოცილებისას კანზე რჩება მოთეთრო (დეპიგმენტირებული) ლაქა.
ნევუსის ქირურგიული მოცილება
ნევუსების ქირურგიული ამოკვეთა კვლავ ყველაზე ხშირად გამოიყენება. ეს მეთოდი საიმედო და მოსახერხებელია, რადგან არ საჭიროებს სპეციალურ ძვირადღირებულ აღჭურვილობას. ძირითადად, დიდი ნევუსები ამ გზით ამოიჭრება.
პროცედურის მთავარი უარყოფითი მხარეა:
- კოსმეტიკური დეფექტი კანზე. ვინაიდან დერმატოლოგმა ქირურგმა უნდა ამოიღოს ნევუსის ირგვლივ ჯანსაღი კანის ქსოვილის მინიმუმ 3-5 სმ, ნაწიბურების გამოჩენა თითქმის გარდაუვალია.
- ნევუსის მცირე ზომის ამოკვეთა ტარდება ადგილობრივი ანესთეზიით, სხვა შემთხვევებში, ისევე როგორც ბავშვობაში, ხალის ამოღება ქირურგიულად შესაძლებელია მხოლოდ ზოგადი ანესთეზიით.
ნევუსის მოცილების შედეგები
დაბადების ნიშნის მოცილების პროცედურის შედეგები მრავალ ფაქტორზეა დამოკიდებული. აუცილებელია გავითვალისწინოთ მკურნალობის ხარისხი, ორგანიზმის ინდივიდუალური რეაქცია და პოსტოპერაციული მოვლის სიზუსტე.
ნევუსის მოცილების შემდეგ, ნებისმიერ შემთხვევაში, ჩნდება დისკომფორტი, რომელიც გრძელდება არა უმეტეს ერთი თვისა, უფრო ხშირად რამდენიმე დღისა. ხლის ამოკვეთიდან პირველ დღეებში მის ადგილას მუქი ქერქი წარმოიქმნება, რომელიც არავითარ შემთხვევაში არ უნდა დაირღვეს. მკაცრად უნდა დაიცვათ ექიმის რეკომენდაციები, ყველაზე ხშირად ეს არის ჭრილობის ზედაპირის ყოველდღიური დამუშავება ბრწყინვალე მწვანე და ოდნავ ვარდისფერი მანგანუმის ხსნარით. მნიშვნელოვანია, რომ არ მიიღოთ აბაზანა პირველი 2 კვირის განმავლობაში, არ მოინახულოთ საუნები და აუზები, გამოიყენოთ კრემები და სხვა კოსმეტიკა სიფრთხილით. შემდგომში, მუქი ქერქი ცვივა, ტოვებს ვარდისფერ, ახალგაზრდულ კანს.ამ დროს აუცილებელია ორგანიზმის მაქსიმალურად დაცვა მზისგან. ამ დროს სოლარიუმს აუცილებლად არ უნდა ეწვიოთ. დაზიანებული ქსოვილის სრული შეხორცება ხდება პროცედურის დასრულებიდან 5-6 თვის შემდეგ.
ნევუსის მოცილების შემდეგ გართულებები უფრო ხშირად ხდება, როდესაც ინფექცია შედის ჭრილობის ზედაპირზე, შემდეგ ჩნდება ანთება, წვა და შესაძლოა დაჩირქება. ამ შემთხვევაში აუცილებლად უნდა მიმართოთ სამედიცინო დახმარებას, სპეციალისტი შეარჩევს საკმარის ანტიბიოტიკოთერაპიას და მონიტორინგს გაუწევს გამოჯანმრთელების დინამიკას.
ნევუსის მოცილების შესაძლო გართულებებს მიეკუთვნება აგრეთვე მისი განმეორება, რაც დაკავშირებულია ფორმირების ქსოვილის არასრულ ამოკვეთასთან. უფრო ხშირად ეს ხდება მკურნალობის ქირურგიული მეთოდით.
